Çocugumun Duyu Bütünleme ihtiyacı oldugunu nasıl anlarım ?

Yazar: Faruk Çalışkan

Çocugumun Duyu Bütünleme ihtiyacı oldugunu nasıl anlarım ?

Çocuğunuzun duyusal bütünleme terapisine ihtiyacı olup olmadığını anlamak için çeşitli belirtiler ve davranışlar gözlemlemeniz önemlidir. İşte bu belirtilerin detaylı bir açıklaması:

1. Duyusal Aşırı Duyarlılık Belirtileri

Duyusal aşırı duyarlılık, çocuğunuzun normalde rahatsızlık vermemesi gereken duyusal uyaranlara karşı aşırı tepki vermesi durumudur. Belirtiler şunları içerebilir:

  • Gürültüye Karşı Hassasiyet: Çocuğunuzun yüksek seslerden veya ani gürültülerden rahatsız olması, kulaklarını kapatma ve ortamdan kaçma eğiliminde olması.

  • Işığa Karşı Hassasiyet: Parlak ışıklardan rahatsız olması ve gözlerini kapatma veya kısmak istemesi.

  • Dokunma Hassasiyeti: Giysilerin dikişleri, etiketler veya belirli dokuların rahatsızlık vermesi, dokunulmaktan kaçınma.

2. Duyusal Yetersizlik Belirtileri

Duyusal yetersizlik, çocuğunuzun duyusal uyaranlara yeterince tepki verememesi ve daha yoğun uyaranlara ihtiyaç duyması durumudur. Belirtiler şunları içerebilir:

  • Ağrıya Karşı Duyarsızlık: Düşme veya çarpma gibi durumlarda normalden daha az tepki vermesi, ağrıya duyarsız kalması.

  • Tat ve Kokuya İlgisizlik: Güçlü tat ve kokulara karşı tepkisiz kalması veya belirli yiyecekleri reddetmesi.

  • Görsel ve İşitsel Uyarılara Az Tepki: Görsel ve işitsel uyarılara karşı dikkatinin dağılmaması veya tepkisiz kalması.

3. Duyusal Arayış Belirtileri

Duyusal arayış, çocuğunuzun sürekli olarak duyusal uyaranlar araması ve bu nedenle tehlikeli veya uygunsuz davranışlar sergilemesi durumudur. Belirtiler şunları içerebilir:

  • Sürekli Hareket: Sürekli olarak koşma, zıplama, tırmanma ve hareket etme ihtiyacı.

  • Yüksek Yoğunlukta Oyun: Sık sık yoğun fiziksel aktiviteler arama ve tehlikeli davranışlar sergileme.

  • İlginç Duyusal Uyaranlar Arama: Farklı dokulara dokunma, koklama veya tatma eğilimi.

4. Diğer Belirtiler ve Davranışlar

  • Dikkat Eksikliği ve Konsantrasyon Sorunları: Çocuğunuzun dikkatini uzun süre sürdürememesi, çabuk sıkılması ve odaklanma zorlukları yaşaması.

  • Davranış Problemleri: Öfke nöbetleri, anksiyete, agresif davranışlar veya çekingenlik.

  • Motor Becerilerde Zorluk: İnce ve kaba motor becerilerde gecikmeler, koordinasyon sorunları ve beceriksizlik.

5. Hangi Durumlar Duyusal Bütünleme İhtiyacını Gösterir?

Duyu bütünleme terapisinin etkili olduğu bazı durumlar şunlardır:

  • Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB): Otizmli bireyler genellikle duyusal bilgileri işlemekte zorluk çekerler. DBT, bu bireylerin duyusal bilgileri daha iyi işlemelerine ve uygun tepkiler vermelerine yardımcı olur.

  • Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): DEHB olan bireyler dikkatlerini sürdürememe ve aşırı hareketlilik gibi sorunlar yaşayabilirler. DBT, bu bireylerin dikkat ve odaklanma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.

  • Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu (DCD): Bu durumdaki bireyler motor becerilerde ve koordinasyonlarında zorluk yaşarlar. DBT, bu becerileri geliştirmeye yönelik müdahalelerle destek sağlar.

  • Duyusal İşleme Bozuklukları: Bireyler duyusal aşırı duyarlılık, yetersizlik veya arayış belirtileri gösterebilirler. DBT, bu zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olur.

  • Anksiyete ve Davranış Bozuklukları: Bu durumlarda da DBT, bireylerin duyusal bilgileri işleme ve tepki verme becerilerini iyileştirerek davranışsal sorunları azaltır.

Ne Yapmalısınız?

Eğer çocuğunuzda bu belirtilerden bazılarını gözlemliyorsanız, bir uzmanla (örneğin bir ergoterapist veya fizyoterapist) görüşmek iyi bir fikir olabilir. Uzmanlar, çocuğunuzun duyusal işleme becerilerini değerlendirebilir ve uygun bir tedavi planı oluşturabilirler.

Çocuğunuzun duyusal ihtiyaçlarını anlamak ve desteklemek, onun genel yaşam kalitesini ve günlük yaşam aktivitelerini iyileştirmesine yardımcı olabilir.